Oficjalna Strona Parafii Św. Jana Nepomucena w Bochni. Toggle Navigation Parafia. Historia; Duszpasterze; Zakon Rycerzy Jana Pawła II; Parafia; Kościół; Odpusty parafialne; Duszpasterze; Dom Zakonny; Duszpasterstwo parafialne. Akcja Katolicka; Caritas; Droga Neokatechumenalna; Dziewczęca Służba Maryjna; Grupa AA „Oaza” Grupa Modlitewna Świętego Ojca Pio; Liturgiczna Służba Ołtarza; Młodzież przed bierzmowaniem; Papieskie Dzieło Misyjne Dzieci; PPK 3 Bochnia Zapisy na PPT w formie on-line (link na stronie parafii) oraz na spotkaniu organizacyjnym w niedzielę, 06.08, po Mszy św. o godz. 14.30. Dnia 18.08 odbędzie się pielgrzymka do Sanktuarium MB Kalwaryjskiej na coroczny odpust zaśnięcia Matki Bożej. Przypominamy i zapraszamy dzisiaj na 20.15 na czuwanie modlitewno-wspomnieniowe w 18 r. śmierci św. Jana Pawła II. W razie niesprzyjających warunków atmosferycznych uroczystość będzie w Bazylice. We wtorek i środę (4 i 5 kwietnia) spowiedź św. w godz. 6.00-12.00, 14.00-18.00, 18.30-19.00. Przy parafii św. Mikołaja Biskupa w Bochni znajduje się Dom Pielgrzyma „Bursa”. Jest usytuowany niedaleko centrum miasta oraz uzdrowiska (tylko 7 minut na nogach). Taka lokalizacja daje możliwość korzystania z wszystkich atrakcji Bochni oraz jego prozdrowotnych właściwości. Dzięki temu, że obiekt położony jest w zacisznej Parafia angażuje się również w działania charytatywne, pomagając potrzebującym w swojej społeczności. Parafia św. Jana Nepomucena jest miejscem, w którym każdy jest mile widziany i znajdzie wsparcie w rozwoju swojej wiary. Zapraszamy do naszej parafii i dołączenia do naszej wspólnoty. Inne parafie w pobliżu: Parafia Chrystusa Oficjalna Strona Parafii Św. Jana Nepomucena w Bochni Parafia. Historia; Duszpasterze; Zakon Rycerzy Jana Pawła II; B8YT. O parafiiNajmłodsza bocheńska parafia, erygowana 15 sierpnia 1987 roku, usytuowana jest we wschodniej części miasta. Kościół Św. Jana Nepomucena budowano w latach 1984 - 1994, a poświęcił go bp Józef Życiński 19 września 1993 roku. Pierwszym proboszczem został...Czytaj więcejMsze święteOd poniedziałku do soboty: 6:30 i 17:30 Niedziela i uroczystości: 6:30, 8:00, 10:00, 11:30, 15:15, 17:30 (Msza Św. z Nieszporami) "Święta zniesione": 6:30, 8:00, 10:00, 16:00, 17:30Czytaj więcejKontaktParafia Św. Jana Nepomucena w Bochni ul. Ks. St. Wójtowicza 20 32-700 Bochnia Telefon: 014 612 52 53, 014 612 46 21 e-mail: bochnia2@ www: więcej redan 20 maja, 2022 „Makulatura na misje” Przynosząc niepotrzebny papier pomagasz stworzyć nowe miejsca w przedszkolu i szkole w Centrum Dziecka w Kamerunie Stowarzyszenie Rodzin Katolickich przy parafii św. Pawła Ap. zaprasza na drugą w tym roku zbiórkę makulatury na misje, która odbędzie się w sobotę 28 maja przy kościele św. Jana Nepomucena w Bochni. Kontener na makulaturę będzie ustawiony w godz. Dzięki dotychczasowemu zaangażowaniu wielu ludzi dobrej woli od 1-go września 2021 do przedszkola uczęszcza już 116 dzieci, a do szkoły 215. Wiele dzieci czeka dalej na przyjęcie. Potrzebne są pieniądze na przygotowanie następnych sal. Dlatego, prosimy bardzo wszystkich ludzi dobrej woli i o wrażliwym sercu do przyniesienia zużytego papieru, kartonu. Istnieje też możliwość wcześniejszego dostarczenia makulatury do bazy firmy recyklingowej EKOMBUD, znajdującej się teraz przy ul. KRZYŻANOWICKIEJ 68 (przedłużenie ul. Wygoda) od poniedziałku do piątku w godzinach od do Kartkę z potwierdzeniem oddania makulatury można przekazać do kancelarii parafialnej przy parafii św. Pawła Ap. lub organizatorom Akcji Makulatura na Misje w dniu zbiórki. Każdy przekazany przez nas kilogram makulatury pomoże wykończyć i wyposażyć w niezbędny sprzęt przedszkole i szkołę w powstającym Centrum Dziecka w bardzo biednej dzielnicy Cariere w Yaounde stolicy Kamerunu. Pomóżmy dzieciom ulicy. Maria Ślusarz Stowarzyszenie Rodzin Katolickich przy parafii św. Pawła Ap. w Bochni. Bochnia to najstarsze miasto w Małopolsce, położone nad rzeką Rabą na pograniczu Kotliny Sandomierskiej i Pogórza Karpackiego, które otrzymało prawa miejskie na 4 lata przed samym Krakowem. Stało się to za sprawą odkrycia tutaj soli kamiennej w 1248 roku. Kopalnia Soli Bochnia, będąca obecnie jednym z najważniejszych ośrodków turystycznych regionu, jest najdłużej działającym nieprzerwanie zakładem wydobywczym w Europie. Więcej Zapraszamy na Piknik ParafialnyZapisy na pielgrzymkę krakowskąRuszyły zapisy na 42 Pieszą Pielgrzymkę Krakowską opłata normalna – 100,00 zł., opłata ulgowa – 50,00 zł. młodzież do końca szkoły podstawowej bezpłatnie – dzieci do lat 6 OSOBA DO 16-tego ROKU ŻYCIA MUSI MIEĆ OPIEKUNA Pielgrzymka autokarowa Bochnia – Olsztyn – Częstochowa – Bochnia – 50 zł (zapisy na autokar do dnia wyjazd – parafia św. Pawła Apostoła w Bochni Spotkanie pielgrzymkowe – /niedziela/ w Dolnym Kościele św. Pawła Apostoła o godz. Najnowszy numer Głosu ParafiiW najnowszym wakacyjnym Głosie Parafii możemy przeczytać – o jubileuszach kapłańskich Ks. Prałata i Ks. Proboszcza – o naszym patronie Św. Pawle – wspomnienie o naszym byłym wikariuszu Ks. Wacławie Pateraku – o brązowej drużynie księży – o bierzmowaniu w naszej parafii i wiele innych ciekawych artykułów z życia parafii ZAPRASZAMY DO NABYWANIA OD NIEDZIELI 26 CZERWCA Wielki Odpust TuchowskiRekolekcje wakacyjne w „Arce”Zapraszamy do CFR ARKA na rekolekcje w czasie wakacji 1-4 sierpnia 2022 r. – OBLICZE JEZUSA W EWANGELII Prowadzi: ks. Tomasz Rąpała, rekolekcjonista CFR ARKA Ewangelie ukazują prawdziwe oblicze Pana Jezusa. W czasie rekolekcji, w klimacie skupienia będziemy słuchać konkretnych fragmentów Ewangelii w taki sposób, żeby pozwolić odsłonić twarz PANA taką, jaką ona jest. Oblicze cierpiące, paschalne, zawsze miłujące. Od słuchania Słowa zależy widzenie Chrystusa w codzienności życia, pośród obowiązków, radości i problemów. Zapraszamy do zgłębienia Słowa w naszym Domu podczas tej sesji biblijnej, abyśmy przeżywając codzienność odnajdywali w niej piękno OBLICZA Jezusa. Tego, który zawsze JEST. Jest jedno OBLICZE […] STUDIA MAGISTERSKIE I PODYPLOMOWEDIECEZJALNE STUDIUM RODZINYDiecezjalne Studium Rodziny · Dla kogo? Dla każdego, szczególne dla małżeństw · Cel? Pogłębienie wiadomości z zakresu życia małżeńskiego, nauka naturalnych metod rozpoznawania płodności, możliwość zaangażowania w posługę dla małżeństw i rodzin, przygotowanie do posługi w Parafialnej Poradni Rodzinnej · Czas trwania: Dwa semestry (wrzesień 2022 – czerwiec 2023) · Koszt całości Studium: 500 zł · Miejsce: Nowy Sącz, Parafia św. Małgorzaty · Prowadzi: Wydział Duszpasterstwa Małżeństw i Rodzin Kurii Diecezjalnej w Tarnowie · Zapisy i informacje: drtarnow@ 14-631-73-60 Zmarł Ks. Wacław PaterakZmarł śp. ks. mgr Wacław Paterak – wikariusz parafii pw. św. Andrzeja Apostoła w Siedlcach k. Nowego Sącza 8 czerwca 2022 roku, w wieku 55 lat, w 28 roku kapłaństwa, zmarł śp. ks. mgr Wacław Paterak – wikariusz parafii pw. św. Andrzeja Apostoła w Siedlcach k. Nowego Sącza. Msza święta żałobna w kościele parafialnym w Siedlcach k. Nowego Sącza w niedzielę 12 czerwca o godz. Msza święta pogrzebowa w kościele parafialnym parafii pw. Matki Bożej Nieustającej Pomocy w Mielcu w poniedziałek 13 czerwca o godz. Ks. mgr Wacław Paterak urodził się 20 lipca 1967 roku w Mielcu, jako […] Podziękowanie za makulaturęMAKULATURA NA MISJE Dzięki ludziom dobrej woli ponad 300 uczniów z bardzo biednej dzielnicy Yaounde stolicy Kamerunu ukończy rok szkolny! W sobotę 28 maja 2022r przy kościele św. Jana Nepomucena przeprowadziliśmy drugą w tym roku, a 34 –tą od początku trwania Akcji, zbiórkę makulatury na misje. Akcja jak zwykle cieszyła się bardzo dużym zainteresowaniem. W 7 kontenerach zebraliśmy 11 120 kg zużytego papieru i tektury. Natomiast bezpośrednio do bazy EKOM BUDU osoby indywidualne i instytucje przekazywały makulaturę w ilości 3 040 kg. Łącznie zebraliśmy 14 160 kg. Cztery osoby przekazały ofiary pieniężne. Tak, więc na stworzenie nowych miejsc dla dzieci […] Złoty Jubileusz KapłaństwaNiedziela 29 maja 2022 r. była dniem szczególnym dla mieszkańców parafii św. Pawła. W tym to dniu odbyła się uroczysta Msza święta, podczas której Złoty Jubileusz Kapłaństwa przeżywał Ksiądz Prałat Jan Nowakowski. Na uroczystość przybyło wiele delegacji z powiatu, miasta, przedstawiciele stowarzyszeń i grup parafialnych, które tuż przed rozpoczęciem Eucharystii na ręce Księdza Prałata Jubilata złożyły życzenia i podziękowania za jego posługę, trud i przewodnictwo duchowe. Kazanie wygłosił Ks. Infułat Adam Kokoszka, który wspomniał o niektórych, budzących uznanie inicjatywach, pomysłach i dokonaniach Księdza Jubilata, na przestrzeni minionych lat, realizowane w harmonijnej współpracy z kapłanami i parafianami a także przy życzliwości […] KOLEJNA ZBIÓRKA MAKULATURY NA MISJE„Makulatura na misje” Przynosząc niepotrzebny papier pomagasz stworzyć nowe miejsca w przedszkolu i szkole w Centrum Dziecka w Kamerunie Stowarzyszenie Rodzin Katolickich przy parafii św. Pawła Ap. zaprasza na drugą w tym roku zbiórkę makulatury na misje, która odbędzie się w sobotę 28 maja przy kościele św. Jana Nepomucena w Bochni. Kontener na makulaturę będzie ustawiony w godz. Dzięki dotychczasowemu zaangażowaniu wielu ludzi dobrej woli od 1-go września 2021 do przedszkola uczęszcza już 116 dzieci, a do szkoły 215. Wiele dzieci czeka dalej na przyjęcie. Potrzebne są pieniądze na przygotowanie następnych sal. Dlatego, prosimy bardzo wszystkich ludzi dobrej […] POŚWIĘCENIE KAPLICZKI PRZY UL. WIŚNICKIEJW niedzielę, 1 maja, o godz. rozpoczęła się plenerowa majówka przy kapliczce położonej przy ul. Wiśnickiej. Wspólny śpiew litanii loretańskiej i pieśni maryjnych został poprzedzony poświeceniem odnowionej kapliczki, którego dokonał ks. proboszcz Leszek Rojowski. W majówce wzięła udział liczna grupa naszych parafian, goście oraz ks. prałat Jan Nowakowski. Blisko 90-letnia murowana kapliczka została wybudowana staraniem Katarzyny Krajewskiej i poświęcona w roku 1934. Stała się ona lokalnym centrum modlitwy w maju i październiku. Z inicjatywy komitetu, składającego się z p. Marioli, p. Marcina Kłóska, p. Zofii Tworzydło (wnuczka fundatorki), p. Ewy Tomczyk i p. Aliny Bukowskiej, dokonano gruntownej odnowienia kapliczki […] Początki pozyskiwania soli w okolicy Wieliczki i Bochni sięgają neolitu, a badania ar­ cheologiczne łączą ją z kulturą lendzielską (około 4000 lat Na obszarze Wieliczki zachowało się całe założenie solowarskie bazujące na wypływach miejscowej solan­ ki. Historia nowożytnego górnictwa rozpoczęła się w XIII w., kiedy to odkryto w sąsiedz­ twie tych dwóch miast znaczne pokłady soli kamiennej (stało się to podstawą legendy o pierścieniu św. Kingi). Obie osady w konsekwencji rozwoju górnictwa otrzymały prawa miejskie: Bochnia w 1253 r„ a Wieliczka w 1290 r. (Piotrowicz 1990). Z końcem XIII w. powstało największe przedsięwzięcie gospodarcze średniowiecznej Polski - Żupy Krakow­ skie, w skład których weszły obie kopalnie soli (Wieliczka i Bochnia) wraz z warzelniami. Żupą zarządzał mianowany przez króla żupnik, a na potrzeby administracji w obu mia­ stach wzniesiono zamki żupne (w Bochni zachowane są jego relikty). Szczególnie inten­ sywny rozwój górnictwa soli przypada na okres panowania Kazimierza Wielkiego. Żupy Krakowskie należały do największych ówczesnych przedsiębiorstw w całej Europie, a kres ich funkcjonowania przypadł na I rozbiór Polski. W 1772 r. Austriacy zajęli oba miasta, a dawne dobra królewskie przeszły pod administrację cesarską, oddzielną dla Wieliczki 96 Dziedzictwo salinarne Europy Środkowej i Bochni. Kopalnie działały także w okresie obu wojen światowych. W 1964 r. w Wielicz­ ce zaprzestano wydobycia soli kamiennej, pozostawiając jedynie produkcję soli warzonej (Brzoza 1990), a w 1994 r. zakończono całkowicie działalność na skalę przemysłową. Sól pozyskiwana jest obecnie jedynie jako produkt odsalania wód kopalnianych. W latach 90. XX w. zaprzestano także działalności górniczej w Bochni. Obie kopalnie pełnią obec­ nie funkcje muzealne i prowadzą szeroko zakrojoną działalność kulturalną i turystyczną (tab. 1). Szczególną formą działalności obu kopalni jest lecznictwo i profilaktyka zdrowia w oparciu o swoisty mikroklimat podziemnych wyrobisk oraz właściwości solanki. Oferta Tab. 1. Działalność kopalni soli w Wieliczce i Bochni w zakresie pełnionych współcześnie funkcji Zakres działalności Wieliczka Bochnia Muzealnictwo i ochrona dziedzictwa - wpis de rejestru zabytków (1976), - wpis na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO (1978), - uznanie za Pomnik Historii (1994), - działalność Muzeum Żup Krakowskich z wystawą podziemną oraz w Zamku Zupnym (wraz z pracowniami i archiwum salinarnym), - organizacja konferencji naukowych z zakresu ochrony dziedzictwa górnictwa, - ochrona dziedzictwa przyrodniczego ( rezerwat przyrody nieożywionej Groty Kryształowe). - wpis de rejestru zabytków (1980), - wpis na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO (2013), - uznanie za Pomnik Historii (2000), - zabytki techniki (ruchome), maszyna parowa z 1909 r. Turystyka - oferta podziemnych tras: trasa turystyczna, trasa górnicza, Tajemnice Wielickiej Kopalni, szlak pielgrzymkowy, - oferta podziemnej trasy turystycznej dla osób niepełnosprawnych, - multimedia i interaktywne aplikacje na trasach zwiedzania, - usługi przewodnickie w kilkunastu językach, - obiekty noclegowe: hotel .Grand Sal" w dawnych łazienkach, pokoje gościnne .Młyn Solny" oraz miejsca noclegowe pod ziemią .Stajnia Gór Wschodnich", - usługi towarzyszące, gastronomia i pamiątkarstwo. - oferta podziemnych tras turystycznych: trasa historyczna, Wyprawa w Słone Góry, trasa przyrodnicza, - podziemna ekspozycja multimedialna, - możliwość przeprawy łodzią (120 m), - w sąsiedztwie szybu Campi Osada VI Oraczy (rekonstrukcja wczesnośredniowiecznej osady), - Hotel .Sutoris" przy szybie Sutoris w części uzdrowiskowej kopalni wraz z restauracją i kafeterią - usługi towarzyszące, gastronomia i pamiątkarstwo. Lecznictwo uzdrowiskowe - Uzdrowisko Kopalnia Soli Wieliczka z podziemnym ośrodkiem rehabilitacyjnym (komory lecznicze oraz mała tężnia) - subterraneoterapia i haloterapia, - oferta pobytów dziennych i turnusów 21-dniowych, - przychodnia lekarska wraz z diagnostyką oraz specjalistą z zakresu medycyny pracy, - tężnie solankowe. - Uzdrowisko Kopalnia Soli Bochnia z podziemnym ośrodkiem leczniczym (rehabilitacja pulmunologiczna), - w ramach Centrum Rehabilitacji i Odnowy Biologicznej leczenie schorzeń neurologicznych, reumatycznych i dysfunkcji narządu mchu, - dodatkowo działająca grota solna. 97 Człowiek i jego działania. Spojrzenie geografa Zakres działalności Wieliczka Bochnia Kultura i sztuka - inspiracja dla wielu artystów (malarstwo, rzeźba, literatura, muzyka), - ekspresja twórcza górników, w tym unikatowe dzieła rzeźby solnej w podziemnych komorach, - organizacja koncertów, w tym muzyki poważnej ( doroczny Koncert Noworoczny, koncerty w ramach festiwalu Misteria Paschalis}, - działalność Reprezentacyjnej Orkiestry Dętej Kopalni Soli Wieliczka (rok założenia 1830), - plenery filmowe w kopalni, - działalność Muzeum Żup Krakowskich. - organizacja koncertów, wystaw i przedstawień. Edukacja - obsługa wycieczek szkolnych, lekcje muzealne, zajęcia w ramach tras turystycznych, - noclegi w podziemnej komorze z możliwością zabaw i zajęć sportowych. - obsługa wycieczek szkolnych, lekcje muzealne, zajęcia w ramach tras turystycznych, - noclegi w podziemnej komorze z możliwością zabaw i zajęć sportowych. Kult religijny - kult św. Kingi, - podziemny szlak pielgrzymkowy .Szczęść Boże’ wiodący przez kaplice (św. Kingi, św. Antoniego, św. Jana) oraz Golgota Wielickich Górników (pobłogosławione w 2010 r. przez kard. St. Dziwisza), - multimedialna kaplica św. Jana Pawła II w podziemnej części ekspozycji Muzeum Żup Krakowskich, - uroczyste msze święte, w tym podziemna Pasterka. - kult św. Kingi, - podziemna kaplica św. Kingi, - uroczyste msze święte, w tym podziemna Pasterka. Sport i rekreacja - organizacja zawodów sportowych pod ziemią - możliwość ćwiczeń indywidualnych i uprawiania gier zespołowych pod ziemią - organizacja eventów dla firm, w tym specjalne programy w ramach projektu Ekspedycja Wieliczka, - zagospodarowane tereny zielone wokół kopalni i Zamku Zupnego. - organizacja zawodów sportowych pod ziemią (np. cykliczne: Zawody Strzeleckie i Spinning Maraton), - organizacja eventów dla firm, - podziemna zjeżdżalnia o długości 140 m. Oprawa i organizacja wydarzeń - organizacja tradycyjnych biesiad górniczych, - sceneria i miejsce do organizacji konferencji (do 600 osób), szkoleń, zjazdów oraz imprez towarzyskich (np. bale, wesela). - sceneria i miejsce do organizacji konferencji (do 500 osób), szkoleń, zjazdów oraz imprez towarzyskich (np. bale, wesela). Źródło: opracowanie własne. 98 Dziedzictwo salinarne Europy Środkowej skierowana jest do osób cierpiących na choroby górnych dróg oddechowych oraz alergiczne. Duże tradycje pod tym względem posiada Wieliczka, gdzie pierwsze łazienki solankowe zostały oddane do użytku w 1838 r. Jedną z najnowszych inwestycji są tężnie solankowe działające od 2014 r. Wielowiekowe dzieje górnictwa soli w Wieliczce oraz zachowane do dzisiaj wyjątkowe dziedzictwo salinarne stało się podstawą do wpisania tutejszej kopalni na Listę Świato­ wego Dziedzictwa UNESCO już w 1978 r. jako jeden z 12 pierwszych obiektów świa­ ta. W 2013 r. wpis ten został rozszerzony także na kopalnię w Bochni i obecnie brzmi: Królewskie Kopalnie Soli w Wieliczce i Bochni. Obecnie obiekty te stanowią dużą atrak­ cję turystyczną, szczególnie dzięki interesującym podziemnym trasom turystycznym. Na uwagę zasługuje przede wszystkim Wieliczka ciesząca się największą frekwencją nie tylko spośród wszystkich polskich tras podziemnych, ale należy także do najliczniej odwiedzanych tego rodzaju obiektów w Europie. W 2005 r. liczba zwiedzających przekro­ czyła 1 min, a w 2016 r. 1,5 min osób z ponad 140 krajów świata ( Solivar Solivar to obecnie dzielnica Preszowa, na którą składają się trzy niezależne wcześniej gór­ nicze miejscowości (Solna bana, Solhohrad i Svaby), połączone w 1970 r. w jedną jed­ nostkę. Ich początki sięgają średniowiecza. W 1223 r. król Bela IV darował tzw. Solny Potok (węg. Sópotok) i Solny Zamek (słów. Solny hrad) braciom Chypkaczy. Z 1332 r. pochodzą pierwsze wzmianki o tutejszej parafii, a od XV w. upowszechnia się węgier­ ska nazwa Soovar oraz słowacka Solna bana (poi. Kopalnia Soli). Pierwsze próby wydo­ bywania soli metodą górniczą podjęto wraz z budową szybu (1571-1572) o głębokości 155 m (nazwanego później Leopold), nadzorowanego przez zarządcę koronnego. Stopnio­ wo górniczy ośrodek rozbudowywał się, na powierzchni powstawały kolejne obiekty słu­ żące wydobyciu oraz przeróbce solnego urobku. Rozrastała się także sama osada, w której zamieszkiwali górnicy z rodzinami. Istotną zmianą było przejście z górnictwa głębinowe­ go na pozyskiwanie solanki w 1752 r. Nad szybem postawiono wówczas zadaszony obiekt wraz z kieratem na cztery pary koni, wyciągający na powierzchnię solankę magazyno­ waną w specjalnym zbiorniku, a następnie odparowywaną. Czysta sól przechowywana była w specjalnych magazynach. W 1799 r. cesarz Franciszek I nadał osadzie specjalny statut, na mocy którego zrównane zostały prawa wszystkich mieszkańców, miejsco­ wość zyskała własne sądownictwo, a górnicy zostali zwolnieni z zobowiązań wojskowych. Przez cały XIX w. kompleks rozszerzał się o nowe urządzenia, które umożliwiły nowy spo­ sób pozyskiwania soli z solanki - warzenie. Powstały wówczas dwie warzelnie (Frantisek i Ferdinand). Zakład solowarski pracował do 1924 r. (funkcjonowała tylko jedna warzel­ nia, drugą strawił pożar), przy czym w 1918 r. przeszedł na własność nowo powstałego państwa czechosłowackiego. W 1925 r. zakłady zostały przeniesione do nowej siedziby w niedalekim sąsiedztwie, bazującej na nowych odwiertach solanki. Po II wojnie świato­ wej zaczął się kolejny okres w rozwoju zakładów, które zaczęły produkować sól metodą ługowania. Produkcji zaprzestano definitywnie w 2009 r. (Verdon 2008; Peterec 2013). 99 Człowiek i jego działania. Spojrzenie geografa Ryc. 2. Solivar - zachowane obiekty dawnej osady górniczej i solowarskiej Objaśnienia: 1. Wieża sygnalizacyjna (klopaika), 2. Szyb Leopold z budynkiem kieratu (Gapeł), 3. Kaplica św. Rocha, 4. Zbiornik na solankę (tzw. ieterne), 5. Warzelnia Frantiśek, 6. Skład soli (tzw. Komora). Źródło: Michaeli, Kandraiovi 1998. W 1970 r. osadę solowarską objęto ochroną jako zabytek techniki. Współ­ cześnie Solivar jest oddziałem Słowac­ kiego Muzeum Techniki w Koszycach. Zachował się tutaj zespół obiektów, w skład którego wchodzą: szyb Leopold z budynkiem kieratu (Gapę/), magazyn/ skład soli z XVIII w. (tzw. Komora, odbu­ dowany w 2016 r. po pożarze w 1986 r.), zbiornik na solankę (tzw. ceterne), wa­ rzelnia Frantiśek z XVIII w., warsztaty rzemieślnicze, siedziba administracji i kilka domów mieszkalnych, w tym tzw. kuria - dom wyższego urzędnika. Nad całym założeniem wyraźnie domi­ nuje drewniana wieża sygnalizacyjna (tzw. klopaćka), usytuowana na hałdzie powstałej z urobku szybu Leopold oraz nieistniejącego już szybu Józef. Charak­ terystycznym elementem górniczego dziedzictwa są także zabytki sakral­ ne, w tym: kaplica św. Rocha z 1832 r., kościół pw. św. Jana Chrzciciela (tzw. kościół górniczy/bansky kostol) i nie­ wielka kapliczka św. Jana Nepomucena (ryc. 2). Ciekawym przykładem trwającej do dzisiaj tradycji jest koronkarstwo kloc­ kowe (słów. palićkovana cipka), którym tradycyjnie zajmowały się kobiety w ro­ dzinach tutejszych górników. Wyroby tego rękodzieła można podziwiać na wystawach lub bezpośrednio o koronkarek. Do tradycji tej nawiązuje nazwa ulicy (Ćipkarska) znajdują­ cej się w centrum dawnej osady Solna bana (Michaeli, Kandraćova 1998). Cały areał preszowskiego Solivaru jest znakomitym przykładem dziedzictwa wielowie­ kowej tradycji górnictwa i warzelnictwa soli. Należy do najlepiej zachowanych zabytków techniki nie tylko na obszarze Słowacji, ale w całej Europie Środkowej. Jego potencjał nie jest aktualnie w pełni wykorzystany, a może stać się jednym z markowych produktów tu­ rystycznych zarówno Preszowa, jak i całej Słowacji (Tej 2013). 100 Dziedzictwo salinarne Europy Środkowej Kopalnie soli kamiennej w Siedmiogrodzie

parafia św jana nepomucena w bochni